Το 1995, ο βρετανός συγγραφέας και ερευνητής Graham Hancock εξέδωσε το βιβλίο Fingerprints of the Gods. Σχεδόν τριάντα χρόνια μετά, εξακολουθεί να προκαλεί έντονες συζητήσεις, να εμπνέει ντοκιμαντέρ και να διχάζει την επιστημονική κοινότητα. Η κεντρική ιδέα του βιβλίου είναι απλή αλλά ριζοσπαστική: πριν από τον γνωστό μας πολιτισμό υπήρξε ένας άλλος, εξαιρετικά προηγμένος, που χάθηκε σε μια κοσμική καταστροφή.

Η θεωρία του Hancock

Ο Hancock συγκεντρώνει στοιχεία από διάφορους πολιτισμούς και υποστηρίζει ότι:

  • Ένας πανάρχαιος, προηγμένος πολιτισμός άνθισε πριν από το τέλος της τελευταίας Εποχής των Παγετώνων, περίπου 12.000 χρόνια πριν.

  • Η κατάρρευση ήρθε από μια ξαφνική κλιματική αλλαγή, πιθανότατα λόγω πτώσης κομητών ή αστεροειδών.

  • Οι επιζώντες αυτού του πολιτισμού μετέδωσαν γνώσεις σε μεταγενέστερους λαούς — γνώσεις που αντικατοπτρίζονται σε μνημεία όπως οι Πυραμίδες της Γκίζας, η Σφίγγα και οι ναοί της Νότιας Αμερικής.

Με λίγα λόγια, οι πολιτισμοί που θεωρούμε «πρώιμους» ίσως είχαν δασκάλους από έναν χαμένο κόσμο.

Τα στοιχεία που παρουσιάζει

Ο συγγραφέας βασίζεται σε αρχαιολογικές παρατηρήσεις, αστρονομικές ευθυγραμμίσεις και μυθολογικά κείμενα. Ειδική θέση έχει η θεωρία του ότι η Σφίγγα της Γκίζας είναι πολύ παλαιότερη απ’ όσο δέχεται η επίσημη αρχαιολογία, με σημάδια διάβρωσης που δείχνουν εποχή έντονων βροχοπτώσεων πριν χιλιάδες χρόνια. Παράλληλα, συνδέει μύθους για κατακλυσμούς (όπως του Νώε και του Γκιλγκαμές) με μια πραγματική καταστροφή που έβαλε τέλος στον χαμένο πολιτισμό.

Οι αντιδράσεις

Η ακαδημαϊκή κοινότητα υπήρξε ιδιαίτερα κριτική. Πολλοί αρχαιολόγοι θεωρούν τις θεωρίες του Hancock «ψευδοεπιστήμη» και επισημαίνουν ότι οι συσχετισμοί του είναι αδύναμοι ή ελλιπώς τεκμηριωμένοι. Ωστόσο, η επιρροή του βιβλίου ήταν τεράστια. Εκατομμύρια αναγνώστες το είδαν ως εναλλακτική εξήγηση για τα μεγάλα μυστήρια του παρελθόντος, ενώ ακόμη και επιστήμονες παραδέχονται ότι η συζήτηση για το πώς ερμηνεύουμε τα αρχαιολογικά δεδομένα είναι χρήσιμη.

Γιατί εξακολουθεί να γοητεύει

Το Fingerprints of the Gods έχει τη δύναμη να «ανοίγει πόρτες» στη φαντασία. Δεν είναι μόνο οι λεπτομέρειες, αλλά η συνολική εικόνα που προτείνει: ότι η ιστορία του ανθρώπου είναι πολύ πιο βαθιά και πολύπλοκη απ’ όσο πιστεύαμε. Σε μια εποχή που νέες ανακαλύψεις, όπως το Γκιομπεκλί Τεπέ, ανατρέπουν τα δεδομένα, το βιβλίο μοιάζει πιο επίκαιρο από ποτέ.

Είτε το δει κανείς ως εναλλακτική ιστορική αφήγηση είτε ως συναρπαστικό αφήγημα μυστηρίου, το Fingerprints of the Gods είναι βιβλίο που δεν αφήνει αδιάφορο κανέναν. Για τους αναγνώστες του cosmicnet, είναι μια αφορμή να ξαναδούμε την ιστορία όχι ως δεδομένη, αλλά ως ένα παζλ με κομμάτια που λείπουν — και που ίσως κρύβουν την αλήθεια για τις πραγματικές ρίζες του πολιτισμού μας.

Το βιβλίο εμφανίζεται ως μή διαθέσιμο στις εκδόσεις Λιβάνη. Μπορείτε να το βρείτε στο Metabook .