Όταν ο Denis Villeneuve αποφάσισε να μεταφέρει το Dune του Frank Herbert στη μεγάλη οθόνη, ήξερε ότι δεν αρκούσαν τα εφέ. Για να πείσει τον θεατή ότι βρίσκεται πράγματι στον πλανήτη Arrakis, έπρεπε να βρει τοπία που αποπνέουν την αίσθηση ενός άλλου κόσμου. Έτσι, η παραγωγή ταξίδεψε σε ερήμους, βουνά και θάλασσες που μοιάζουν τόσο εξωπλανητικά, ώστε πολλές φορές ξεχνάς ότι υπάρχουν στη Γη.

Η έρημος Rub’ al Khali – Το κενό της άμμου

Το πιο εμβληματικό μέρος των γυρισμάτων είναι χωρίς αμφιβολία η Rub’ al Khali, γνωστή και ως Empty Quarter. Εκτείνεται σε Σαουδική Αραβία, Ομάν, Υεμένη και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, και θεωρείται η μεγαλύτερη συνεχόμενη αμμοθάλασσα του κόσμου.

Εκεί γυρίστηκαν οι περισσότερες σκηνές που αφορούν τον Arrakis, τον πλανήτη των Fremen και των αμμόσκωληκων. Οι αμμόλοφοι της Rub’ al Khali είναι τεράστιοι, με ύψος που φτάνει τα 250 μέτρα. Ο Villeneuve είπε ότι το τοπίο αυτό ήταν «σαν να περπατάς σε έναν ζωντανό ωκεανό από άμμο». Η απεραντοσύνη, η σιωπή και η θερμοκρασία —που πολλές φορές άγγιζε τους 48°C— δημιούργησαν την απόλυτη αίσθηση του αφιλόξενου, αλλά μαγευτικού Arrakis.

Ουάντι Ραμ – Ο Κόκκινος Πλανήτης της Ιορδανίας

Εξίσου σημαντικές ήταν οι λήψεις στο Wadi Rum της Ιορδανίας, γνωστό και ως «Κοιλάδα του Φεγγαριού». Τα βραχώδη τοπία με τους κόκκινους τόνους και οι κάθετοι γκρεμοί χρησιμοποιήθηκαν για να αποδώσουν περιοχές του Arrakis πιο τραχιές και γεμάτες ένταση.

Το Wadi Rum έχει φιλοξενήσει και άλλες παραγωγές που ήθελαν να αποδώσουν την αίσθηση άλλου πλανήτη, όπως το The Martian και το Star Wars: Rogue One. Στο Dune, όμως, η χρήση του είναι πιο ατμοσφαιρική: δεν δείχνει μόνο ερήμους, αλλά και χώρους που μοιάζουν με αρχαία ιερά χαμένα στον χρόνο.

Η Νορβηγία – Ο πλανήτης Caladan

Για τις σκηνές στον πλανήτη Caladan, την πατρίδα του οίκου Ατρειδών, η παραγωγή ταξίδεψε στη Νορβηγία. Εκεί, οι καταπράσινες ακτές, οι απόκρημνοι βράχοι και η θάλασσα δημιουργούν μια ατμόσφαιρα εντελώς αντίθετη με την ξηρότητα του Arrakis.

Η επιλογή της Νορβηγίας δεν ήταν τυχαία. Ο Villeneuve ήθελε να δείξει την ειρηνική, εύφορη ζωή των Ατρειδών πριν μεταφερθούν στον αφιλόξενο Arrakis. Το τοπίο λειτουργεί συμβολικά: το νερό και η γονιμότητα του Caladan προβάλλονται ως χαμένος παράδεισος, σε αντίθεση με την ξηρασία και τη δοκιμασία που θα ακολουθήσει.

Η Βουδαπέστη – Τα ανάκτορα της εξουσίας

Δεν ήταν όλα τα γυρίσματα σε φυσικά τοπία. Πολλά από τα εσωτερικά γυρίστηκαν στα Origo Studios της Βουδαπέστης, στην Ουγγαρία. Εκεί δημιουργήθηκαν τα μνημειακά εσωτερικά του οίκου Χαρκόννεν και οι αίθουσες των Ατρειδών.

Τα σκηνικά ήταν τεράστια και σχεδιασμένα με έμφαση στη γεωμετρία και τη μνημειακή κλίμακα, ώστε να θυμίζουν περισσότερο ναούς παρά κατοικίες. Ο σχεδιασμός τους έδωσε στο Dune έναν τόνο αρχαϊκής μεγαλοπρέπειας, σαν να βλέπεις την ανάμνηση μιας χαμένης αυτοκρατορίας.

Άλλες τοποθεσίες – Σκωτία και Αμπού Ντάμπι

Κάποιες λήψεις έγιναν και στη Σκωτία, όπου τα βροχερά τοπία χρησιμοποιήθηκαν για σκηνές που σχετίζονται με τον Caladan. Επίσης, στο Αμπού Ντάμπι έγιναν γυρίσματα που συμπλήρωσαν το μωσαϊκό του Arrakis, με πιο αμμώδεις και λιγότερο βραχώδεις τοπίες.

Γιατί το Dune μοιάζει τόσο αληθινό

Το Dune ξεχωρίζει γιατί βασίζεται περισσότερο σε πραγματικά τοπία παρά σε CGI. Αν και χρησιμοποιήθηκαν ψηφιακά εφέ για τους αμμόσκωληκες και τις μάχες, το περιβάλλον είναι αυθεντικό. Ο θεατής βλέπει τοπίο που υπάρχει στ’ αλήθεια, κι αυτό κάνει τον κόσμο του Arrakis να φαίνεται ζωντανός.

Ο Villeneuve πίστευε ότι οι ηθοποιοί έπρεπε να βιώσουν την αίσθηση της ερήμου. Ο Timothée Chalamet και η Zendaya περπατούσαν στην καυτή άμμο, ένιωθαν τον ήλιο και την απομόνωση. Αυτή η αυθεντικότητα βγαίνει στην οθόνη και χαρίζει στο Dune την αίσθηση ενός πραγματικού ταξιδιού σε άλλον πλανήτη.

Η φιλοσοφία του τοπίου

Πέρα από την ομορφιά, τα τοπία στο Dune λειτουργούν και ως μεταφορές. Η απεραντοσύνη της Rub’ al Khali συμβολίζει το άπειρο και την ασημαντότητα του ανθρώπου μπροστά στη φύση. Η γονιμότητα της Νορβηγίας θυμίζει τον παράδεισο που χάνεται. Τα σκληρά βράχια του Wadi Rum υπογραμμίζουν την αντίσταση και τη δύναμη των Fremen.

Ο Villeneuve ήθελε να δώσει στο κοινό όχι μόνο εικόνες, αλλά και συναισθήματα. Γι’ αυτό τα τοπία παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο. Είναι οι σιωπηλοί χαρακτήρες της ταινίας.

Η εμπειρία του θεατή

Όταν βλέπεις το Dune στη μεγάλη οθόνη, δεν έχεις την αίσθηση ότι βλέπεις απλώς σκηνικά. Νιώθεις ότι ταξιδεύεις. Η κάμερα βυθίζεται στους αμμόλοφους σαν να είναι θάλασσα, ανεβαίνει πάνω από βράχους που μοιάζουν με εξωγήινους ναούς, κοιτάζει τις ακτές της Νορβηγίας σαν να αποχαιρετά έναν χαμένο κόσμο.

Η εμπειρία είναι καθηλωτική γιατί συνδυάζει τον ρεαλισμό με το όνειρο. Το Dune δεν είναι μόνο μια ιστορία για πολιτική και οικολογία· είναι ένα ταξίδι σε τοπία που μοιάζουν να προέρχονται από το συλλογικό μας υποσυνείδητο.

Τα μέρη των γυρισμάτων του Dune δείχνουν πώς η Γη μπορεί να μεταμορφωθεί σε πλανήτη άλλου κόσμου. Από την άπειρη έρημο της Rub’ al Khali, μέχρι τα υγρά τοπία της Νορβηγίας και τα κόκκινα βράχια του Wadi Rum, κάθε τοποθεσία επιλέχθηκε για να φέρει στην οθόνη μια διαφορετική πτυχή του σύμπαντος του Herbert.

Και τελικά, αυτό είναι το μεγαλύτερο κατόρθωμα του Villeneuve: να μας κάνει να πιστέψουμε ότι όντως ταξιδεύουμε στον Arrakis — χωρίς ποτέ να φύγουμε από τη Γη.