Στα παγωμένα κύματα της λογοτεχνίας, ένα μυθιστόρημα υψώνεται σαν φάντασμα, προειδοποιητική φωνή για μια καταστροφή που θα έρχονταν. Το “Futility”, έργο του Μόργκαν Ρόμπερτσον, κυκλοφόρησε το 1898, 14 χρόνια πριν από την τραγωδία του Τιτανικού. Σαν προφητική σκιά, το βιβλίο αφηγείται την ιστορία του “Τιτάνα”, ενός τεράστιου πλοίου που θεωρείται αβύθιστο, μόνο για να βρει τραγικό τέλος στον Βόρειο Ατλαντικό, θύμα ενός παγόβουνου.
Οι ομοιότητες με τον Τιτανικό είναι συγκλονιστικές. Ο “Τιτάνας”, όπως και ο διάσημος υπερωκεανίος, υπερηφανευόταν για το μέγεθος και την ταχύτητά του. Η ύβρις κυριαρχούσε, με τους επιβάτες να αγνοούν τις προειδοποιήσεις για κινδύνους. Ανεπαρκείς σωστικές λέμβες, κοινωνικές ανισότητες που έφεραν το βαρύτερο τίμημα στους φτωχούς, η αίσθηση ασφάλειας που αποδείχτηκε ψευδαίσθηση – όλα στοιχεία που συνέθεσαν το τραγικό παζλ και στις δύο ιστορίες.
Σαν να μην έφταναν αυτές οι ομοιότητες, ο ίδιος ο Ρόμπερτσον, έμπειρος ναυτικός, έδωσε στο “Futility” μια αύρα ρεαλισμού που εντείνει την ανατριχιαστική σύνδεση. Το μυθιστόρημα λειτούργησε ως προειδοποίηση, μια κραυγή ενάντια στην αλαζονεία και την τυφλή πίστη στην τεχνολογία.
Ωστόσο, η λογοτεχνία υπερβαίνει την απλή απομίμηση. Το “Futility” αγγίζει βαθύτερα θέματα. Η μοίρα, η ανθρώπινη αδυναμία, η απρόβλεπτη δύναμη της φύσης – όλα πλέκονται σε ένα αριστούργημα που υψώνεται πάνω από το ναυάγιο του “Τιτάνα”.
Σαν φωνή από το παρελθόν, το “Futility” ψιθυρίζει στο μέλλον, υπενθυμίζοντας τα όρια της ανθρώπινης ύπαρξης και την αιώνια μάχη με τους αδυσώλητους νόμους της φύσης.
Είναι ένα βιβλίο που στοιχειώνει, όχι μόνο με τις ομοιότητές του με τον Τιτανικό, αλλά και με την διαχρονική του σοφία. Μια λογοτεχνική πυξίδα που μας καλεί να πλοηγηθούμε στα θύελλες της ύπαρξης, με επίγνωση της ματαιότητας απέναντι στο άγνωστο.
Ας δούμε μερικές από τις εντυπωσιακές ομοιότητες:
Ονόματα:
- Πλοίο: Το μυθιστόρημα του Ρόμπερτσον ονομάζει το πλοίο “Τιτάνας”, ενώ ο Τιτανικός ήταν το όνομα του διάσημου υπερωκεανίου.
- Παγόβουνο: Και στα δύο συμβάντα, η σύγκρουση με παγόβουνο στον Βόρειο Ατλαντικό αποτελεί την αιτία της καταστροφής.
Λεπτομέρειες:
- Μέγεθος: Ο “Τιτάνας” του Ρόμπερτσον, όπως και ο Τιτανικός, ήταν ένα τεράστιο πλοίο, θεωρούμενο αβύθιστο.
- Ταχύτητα: Και τα δύο πλοία ταξίδευαν με υψηλή ταχύτητα παρά τις προειδοποιήσεις για παγόβουνα στην περιοχή.
- Έλλειψη σωστικών λέμβων: Σε αμφότερες τις περιπτώσεις, υπήρχαν ανεπαρκείς σωστικές λέμβες για όλους τους επιβάτες.
- Τάξη και θύματα: Η τραγωδία χτύπησε δυσανάλογα τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα, με τους επιβάτες της τρίτης θέσης να πλήττονται περισσότερο.
- Υβριστική στάση: Σε αμφότερες τις περιπτώσεις, επικρατούσε μια αίσθηση υπεροψίας και άρνησης του κινδύνου, με την πεποίθηση ότι η τεχνολογία καθιστούσε τα πλοία άτρωτα.
Επιπρόσθετες ομοιότητες:
- Ο συγγραφέας: Ο Ρόμπερτσον ήταν πρώην ναυτικός με εμπειρία στον Βόρειο Ατλαντικό, γεγονός που τροφοδότησε τον ρεαλισμό της αφήγησής του.
- Προειδοποίηση: Το μυθιστόρημα του Ρόμπερτσον λειτούργησε ως προειδοποίηση για τους κινδύνους της ύβρης και της υπερβολικής αυτοπεποίθησης στην τεχνολογία.
Ενώ οι ομοιότητες είναι εντυπωσιακές, αξίζει να σημειωθούν και κάποιες διαφορές:
- Τελικό αποτέλεσμα: Στο μυθιστόρημα, ο “Τιτάνας” βυθίζεται ολοσχερώς, ενώ ο Τιτανικός έσπασε στη μέση πριν βυθιστεί.
- Αριθμός θυμάτων: Στο “Futility”, ο αριθμός των θυμάτων είναι μεγαλύτερος από ό,τι στον Τιτανικό.
Παρά τις διαφορές, η ομοιότητα του “Futility” με το ναυάγιο του Τιτανικού έχει οδηγήσει σε ερμηνείες που αγγίζουν θέματα όπως η μοίρα, η ανθρώπινη αλαζονεία και η απρόβλεπτη δύναμη της φύσης.
